Το βιβλίο που παρουσιάζεται σήμερα είναι αποτέλεσμα της συλλογικής απόφασης και δουλειάς μελών και φίλων της Κόκκινης Γραμμής. Η Κόκκινη Γραμμή είναι μια πολιτική συλλογικότητα. Απαρτίζεται από αγωνιστές κάθε ηλικίας, που προήλθαν από διαφορετικούς πολιτικούς χώρους και έχουν διάφορες αγωνιστικές, οργανωτικές και εργασιακές εμπειρίες. Έχει αναπτύξει δράση τα τελευταία εφτά χρόνια σε τρείς κύριους άξονες: τους εργατικούς αγώνες, την αντιιμπεριαλιστική πάλη και τον αγώνα ενάντια στο φασισμό και για τα δημοκρατικά δικαιώματα.
Με την σημερινή ευκαιρία, θα εξηγήσουμε σύντομα γιατί επιλέξαμε να μεταφράσουμε και να διαδώσουμε κείμενα του στρατηγού Γκιάπ, για πρώτη φορά στην ελληνική γλώσσα.
Η Κόκκινη Γραμμή είναι προσανατολισμένη στην πρακτική πολιτική δράση. Αναγνωρίζει τη σημασία της μελέτης της επαναστατικής θεωρίας και της ιστορίας ως οδηγό πορείας. Επιλέξαμε λοιπόν τον αγώνα του βιετναμέζικου λαού και το έργο του στρατηγού Γκιάπ επειδή θεωρούμε ότι αποτελεί σημαντική ιστορική παρακαταθήκη, επίκαιρη και στις σημερινές συνθήκες στον τόπο μας. Με πρώτη ματιά φαίνεται τουλάχιστον παράδοξο ότι η εμπειρία αυτή έχει μελετηθεί στην Ελλάδα ελάχιστα.
ΒΙΕΤΝΑΜ στις συνειδήσεις των λαών του κόσμου -και πολύ περισσότερο των στρατευμένων αγωνιστών- δεν είναι το όνομα μιας χώρας. Το ΒΙΕΤΝΑΜ είναι συνώνυμο της ολοκληρωτικής νίκης ενός λαού και της ολοκληρωτικής ήττας τριών ιμπεριαλιστικών δυνάμεων: της φασιστικής Ιαπωνίας, της Γαλλίας και των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής. Ο αγώνας των Βιετναμέζων υπήρξε το παράδειγμα για την διεξαγωγή εθνικοαπελευθερωτικών πολέμων και συγκρούσεων με τον ιμπεριαλισμό σε όλο τον κόσμο. Συγκλόνισε ακόμα και το εσωτερικό των ιμπεριαλιστικών κρατών, ενέπνευσε μαζικά αντιπολεμικά κινήματα. Είναι ένας αγώνας σύμβολο, μια επική νίκη των καταπιεσμένων. Ο Τσε Γκεβάρα στο τελευταίο πολιτικό του κείμενο, το μήνυμα προς την Τριηπειρωτική, έγραψε χαρακτηριστικά «Πόσο πιο κοντινό και πιο φωτεινό θα βλέπαμε το μέλλον, αν άνθιζαν δυο, τρία, πολυάριθμα Βιετνάμ στην επιφάνεια της γης».
Είναι, όμως, σήμερα επίκαιρη και αναγκαία η πάλη ενάντια στον ιμπεριαλισμό; Μετά τη διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης, η επιθετικότητα των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ για το ξαναμοίρασμα των αγορών, των πλουτοπαραγωγικών πηγών, των πηγών ενέργειας, αλλά και για γεωπολιτικούς λόγους, για τη διατήρηση της θέσης τους, εντείνεται συνεχώς. Πλέον, σαπίζοντας μέσα σε μια βαθιά παγκόσμια οικονομική κρίση, ο ιμπεριαλισμός ενισχύει την ακραία βαρβαρότητα: από το ναζιστικό καθεστώς της Ουκρανίας μέχρι τα σκοταδιστικά ισλαμοφασιστικά μορφώματα στη Συρία, το Ιράκ, τη Λιβύη και αλλού. Ταυτόχρονα, οι διεθνείς ιμπεριαλιστικές ενώσεις, Ευρωπαϊκή Ένωση, Δ.Ν.Τ., Παγκόσμια Τράπεζα, έχουν σχηματίσει ιμάντες μεταφοράς και εμπέδωσης στα εξαρτημένα κράτη της πολιτικής που εξυπηρετεί καλύτερα τα συμφέροντα των ιμπεριαλιστών και των ντόπιων συνεργατών τους. Στην Ελλάδα, η οικονομική κρίση, οι μεταρρυθμίσεις των μνημονίων, τα παζάρια μεταξύ ΗΠΑ και Γερμανίας, έκαναν ακόμη πιο φανερή τη θέση της χώρας, την ουσία της συμμετοχής της στο ΝΑΤΟ και την Ευρωπαϊκή Ένωση, τις συνέπειες για το λαό. Στην περίπτωση της χώρας μας, ο αγώνας για την κοινωνική δικαιοσύνη μπορεί να διεξαχθεί μόνο και ως αγώνας ενάντια στον ιμπεριαλισμό. Είναι βέβαιο ότι ο αγώνας του ελληνικού λαού για την ουσιαστική ανατροπή της σημερινής πολιτικής, εφόσον γιγαντωθεί, θα βρει απέναντί του, ακόμη μια φορά στην ιστορία του, όχι μόνο τις δυνάμεις της ελληνικής αστικής τάξης, αλλά κυρίως τις δυνάμεις των ιμπεριαλιστών πατρόνων.
Ο αγώνας του λαού του Βιετνάμ δεν ήταν μόνο μεγαλειώδης και ηρωικός. Ήταν πάνω απ’ όλα νικηφόρος. Το επαναστατικό κίνημα πρέπει να εξετάζει κριτικά την εμπειρία του παρελθόντος, τις ήττες και τα λάθη για να διδάσκεται από αυτά, να μην τα επαναλαμβάνει, να πατά πιο στέρεα στα επόμενα βήματά του. Αν όμως έχουμε να μάθουμε πολλά από τις ήττες, έχουμε να μάθουμε πολλά περισσότερα από τις νίκες. «Να σκέφτεσαι καλά πριν πράξεις – να χτυπάς μόνο για να νικήσεις» ήταν μία από τις ρήσεις του Γκιάπ. Αγωνιζόμαστε για να νικήσουμε – όσο μικρές κι αν είναι οι δυνάμεις μας, όσο περιορισμένες, αμελητέες ίσως, μπορεί να είναι οι νίκες μας. Σε μια εποχή κυριαρχίας της αντεπανάστασης και αρνητικού συσχετισμού δυνάμεων, είναι εύκολο αλλά και επικίνδυνο να μας κατευθύνει στους αγώνες όχι ο στόχος της νίκης αλλά κάποιο αφηρημένο επαναστατικό καθήκον, καταλήγοντας στην ήττα, την αποστράτευση, τη μοιρολατρία. Γι’ αυτό επιζητούμε την πυξίδα μας πρώτα στους αγώνες που κερδήθηκαν. Γιατί όπως επίσης αναφέρει ο Γκιάπ «ήταν απαραίτητο να συσσωρεύσουμε χιλιάδες μικρές νίκες και να τις μετατρέψουμε σε μια μεγάλη επιτυχία».
Ο Γκιάπ ήταν στρατηγός της νίκης. Τα κείμενά του αποτυπώνουν συμπυκνωμένα την τακτική που ακολούθησε και πέτυχε να οργανώσει έναν φτωχό άοπλο λαό σε ένα Λαϊκό Στρατό που κατατρόπωσε την μεγαλύτερη ιμπεριαλιστική δύναμη του πλανήτη. Ειδικά για τη στρατηγική και την τακτική του Κόμματος Εργαζομένων θέλουμε να σημειώσουμε δύο κύρια συμπεράσματα από το βιβλίο. Πρώτον, η στρατηγική και η τακτική ήταν προσανατολισμένες στις ιδιαίτερες συνθήκες και ανάγκες του Βιετνάμ. Δεν επιχείρησαν να εφαρμόσουν κάποιο αόριστο μοντέλο ή δόγμα. Έλαβαν υπόψη τα προβλήματα του λαού, τη θέση της χώρας και αναζήτησαν τρόπους για να τα επιλύσουν. Δεύτερον, πέτυχαν να συνδυάσουν την αταλάντευτη σταθερότητα στο στρατηγικό στόχο με την αναγκαία ευελιξία στην τακτική μέσα στις μεταβαλλόμενες συνθήκες, αλλά και στο πέρασμα του αγώνα σε νέα στάδια. Ακόμα μεγαλύτερο κατόρθωμα ότι το πέτυχαν πολεμώντας επί 3 δεκαετίες εχθρούς πολύ ισχυρότερους.
Η σκέψη του Γκιάπ χαρακτηρίζεται από βαθιά πολιτική αντίληψη και κυρίως πρακτικό πνεύμα – ο Χο Τσι Μινχ είχε τονίσει πόσο σημαντικό είναι οι επαναστάτες να είναι πρακτικοί και ταυτόχρονα αποφασιστικοί σ’ αυτό που κάνουν. Ο Γκιάπ συλλαμβάνει και κατανοεί τη μεγάλη εικόνα, τη συνολική κατάσταση της χώρας, προσεγγίζει την εμπειρία του Λαϊκού Πολέμου σε συνδυασμό με την τεράστια πολιτική δουλειά στον πληθυσμό. Βλέπει την έκφραση του γενικού μέσα στο ειδικό, πως η αφηρημένη, γενική κατάσταση εκφράζεται στη ζωή ενός αγρότη και πως η αλλαγή στη ζωή του αγρότη επηρεάζει την πορεία του αγώνα, πως τα χαρακτηριστικά του Λαϊκού Στρατού αντανακλώνται στην συμπεριφορά του τελευταίου στρατιώτη και πως η ζωή της πιο μικρής μονάδας δίνει τελικά χαρακτήρα στο στρατό. Ο λόγος του είναι απόσταγμα εμπειρίας, καθαρός, απλός και συγκεκριμένος, επικεντρωμένος στην ουσία.
Τα χαρακτηριστικά αυτά της σκέψης του στρατηγού μάς επιτρέπουν να βγάλουμε από τα κείμενα του διδάγματα όχι μόνο για το λαϊκό πόλεμο και τον αντάρτικο στρατό, αλλά και ευρύτερα: πως συνδέθηκε ο αντιιμπεριαλιστικός και ο αντιφεουδαρχικός αγώνας, πως μετατράπηκε η αρχική αδυναμία σε υπεροχή, ποιες υλικές συνέπειες είχε στον πόλεμο το γεγονός ότι ήταν δίκαιος από την πλευρά των Βιετναμέζων, πόσο σημαντική είναι η διεξαγωγή ενός μακρόχρονου αγώνα για την ανατροπή του συσχετισμού δυνάμεων και πως προετοιμάζεται ένας λαός για την διεξαγωγή ενός τέτοιου μακρόχρονου αγώνα γεμάτου θυσίες, πως οικοδομήθηκε η λαϊκή ενότητα, πως η πάλη και η λήψη μέτρων για τα άμεσα υλικά προβλήματα του λαού, κυρίως των αγροτών, οδήγησε στη στράτευση για τους σκοπούς του συνολικού αγώνα, πόσο σημαντική είναι η εξασφάλιση της αυτοσυντήρησης των δυνάμεων που αγωνίζονται, πως καθοδήγησε το Κόμμα την διεξαγωγή του πολέμου. Δε θα μακρηγορήσουμε περαιτέρω. Τα κείμενα είναι πολύ πλούσια και ο αναγνώστης, ιδίως διαβάζοντας με πρακτικό πνεύμα, θα ανακαλύψει πολλά περισσότερα σε αυτά.
Κλείνοντας, και απ’ αυτό το βήμα, ευχαριστούμε από την καρδιά μας το σύντροφο Κώστα Σαραντίδη για την πολύτιμη βοήθεια και συμβουλή του στην προσπάθειά μας να κατανοήσουμε τη σκέψη του στρατηγού Γκιάπ και την πλούσια εμπειρία που μας μετέφερε από τον αγώνα του Βιετναμέζικου λαού. Η αποψινή εκδήλωση θα ήταν εντελώς φτωχή χωρίς την παρουσία του.